Pingoruïnes: bijzondere overblijfselen uit de ijstijd

Wat is een pingoruïne?

Een pingoruïne is een overblijfsel van een pingo, een ijsheuvel die werd gevormd in de laatste fase van de laatste ijstijd, zo’n 15.000 jaar geleden. In die tijd waren er volop pingo’s aanwezig in het Drentse landschap. Deze ijsheuvels ontstonden doordat grondwater – onder druk van de bevroren grond – omhoogkwam en bevroor. In koude gebieden zoals Alaska, Groenland en Siberië komen nog steeds pingo’s voor, maar in Drenthe zijn ze duizenden jaren geleden al verdwenen door klimaatverandering. Het ijs smolt en de pingo’s zakten in elkaar, er bleven ronde laagtes over die zich vulden met het smeltwater: pingoruïnes.

Pingoruïnes in Drenthe

Drenthe heeft – samen met Friesland – de hoogste dichtheid aan pingoruïnes in Noordwest-Europa en mogelijk zelfs van de hele wereld! In het Oude Diep liggen in totaal zo’n 150 mogelijke pingoruïnes. Van zes daarvan is inmiddels vastgesteld dat het daadwerkelijk een pingoruïne is. In het Mekelmeersche Veen ligt de bekendste pingoruïne van Drenthe: het Mekelermeer. Dit is een aardkundig monument van maar liefst 12 meter diep. Ook in andere delen van het Oude Diep, zoals Scharreveld en Mantingerzand, kun je pingoruïnes ontdekken.

Reis terug in de tijd

Een wandeling door het Oude Diep is dus niet alleen een tocht door een prachtig natuurgebied, maar ook een reis door de geschiedenis. Delen van het landschap werden gevormd in de laatste ijstijd en je ziet nog steeds sporen van die koude periode. Kom je tijdens een wandeling in het gebied een rond watertje van 50 tot 300 meter breed tegen? Kijk dan goed. Misschien kijk je wel naar een bijzonder overblijfsel uit een bevroren verleden!

Hoe herken je een pingoruïne?

• Pingoruïnes zijn vrijwel altijd cirkelvormig.
• Pingoruïnes hebben meestal een diameter van enkele tientallen tot honderden meters.
• Pingoruïnes liggen vaak iets lager dan het omliggende terrein.
• Pingoruïnes hebben een opvallende vegetatie. Door de vochtige bodem groeien er vaak moerasplanten, mossen en veenvegetatie of ontstaan open watertjes als gevolg van veenwinning
• Pingoruïnes kunnen ook gewoon in grasland liggen of kleine bosjes vormen in akkerland.