Deelgebied Mantingerzand

Mantingerzand

Het Mantingerzand is een Natura 2000-gebied tussen de Hullenraai en Nieuw-Balinge, onder Mantinge. Het gebied is begroeid met vochtige en droge heidevegetaties, heeft jeneverbesstruwelen en bloemrijke graslanden en op de hooggelegen delen naald- en loofbos. Daarnaast zijn er in het Mantingerzand veel veentjes en vennetjes te vinden.

De basis voor deze verscheidenheid in het gebied gaat terug naar de IJstijd waarin het landijs gezorgd heeft voor het karakteristieke landschap, bestaande uit glooiingen, slenken, pingoruïnes en ondoorlatende lagen van zand/grind (keileem) in de ondergrond. De afwisseling tussen droge en natte zandgronden met plaatselijke aanwezigheid van veen leent zich uitstekend voor de ontwikkeling van waardevolle natuur.

Ontginnen van de heiden

Vroeger (omstreeks 1900) bestond het Mantingerzand uit een uitgestrekt heidesysteem, waarin vochtige en droge heiden, heischrale graslanden, stuifzanden en vennen elkaar afwisselden. Grote delen van dit systeem zijn door ontginning en ruilverkaveling in de loop van de tijd verdwenen. Toch bezit het Mantingerzand – mede door natuurherstel in de jaren ’90 van de vorige eeuw – nog steeds een groot deel van deze natuurwaarden.

Natuurgebied herstellen en uitbreiden

Sinds de jaren ’90 werkt Natuurmonumenten aan het herstel van het Mantingerzand. Voormalige landbouwgronden zijn ingericht om overgebleven heidegebieden te verbinden tot één groot natuurgebied. De uitdaging voor het gebied is te zorgen dat deze natuur nu verder kan herstellen en barrières op te heffen. Maatregelen zijn gericht op het verbeteren van de waterhuishoudkundige situatie aan de rand van het gebied en daarmee langer hoog te houden in het natuurgebied.

→ Doel: huidige landschappelijke kenmerken behouden, maar de natuur en waterhuishouding terugbrengen naar hun historische waarden

Inrichtingsplan Mantingerzand

Prolander werkt aan een inrichtingsplan voor de rand van het Mantingerzand, tussen de Hoogeveenseweg (N347) en Nieuw-Balinge. Daarin worden de voormalige landbouwgronden weer ingericht tot natuur.

Vernatting van het gebied

Na de ontginning rond 1950-1960 was er weinig natuur meer over. Inmiddels is de overgebleven natuur weer aan elkaar gekoppeld. Daarmee is het herstel nog niet volledig. Verdroging is namelijk nog steeds een probleem. De belangrijkste stap is daarom om het (grond)water langer vast te houden. Dit kan door slootjes te dempen tussen het landarbeiderswetgebied en de Hoogeveenseweg. Het patroon van deze slootjes blijft zichtbaar, maar de slootjes worden steeds minder diep naarmate ze het natuurgebied naderen. Dit is slechts één van de mogelijkheden om het gebied te vernatten. Het plan hiervoor is nog niet vastgelegd.

Natte en droge faunapassage

De Hoogeveenseweg vormt een grote ecologische barrière tussen de heideterreinen aan beide zijden. Daarom zijn faunapassages nodig voor zoogdieren, reptielen en amfibieën op negen locaties. Ook is een grote faunapassage nodig voor een grote groep diersoorten maar ook om het water tussen beide gebieden te verbinden. De voorkeur gaat uit naar een grote landschappelijk aantrekkelijke faunapassage die voorziet in zowel een natte als droge verbinding.

Creëren van recreatiemogelijkheden

Uiteindelijk willen we meer recreatiemogelijkheden creëren in het gebied. Bij elk van deze aspecten houden wij rekening met de belangen van lokale bedrijven en omwonenden.

Stand van zaken project

In mei en juni 2023 zijn de conceptversie van het inrichtingsplan en van het ontwerp voor de grote ecopassage gepresenteerd aan de bewoners en belangstellenden, tijdens een tweetal inloopbijeenkomsten in het Dorpshuis in Nieuw-Balinge. In de storymap is het concept-inrichtingsplan in te zien.

Begin 2024 zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken hebben waardevolle informatie opgeleverd voor het inrichtingsplan en de aanvraag van benodigde vergunningen. Eind 2024, begin 2025, hopen we te starten met de uitvoering van de eerste werkzaamheden.

Vergunning faunaduikers

Op 4 maart 2024 heeft de gemeente Midden-Drenthe de omgevingsvergunning verleend voor het plaatsen van 9 faunaduikers (kleine faunapassages) onder de Hoogeveenseweg (zaaknummer: 3992865).

Vergunning watersysteem en inrichting natuurmaatregelen

Samen met de omwonenden van het Landarbeiderswetgebied, Waterschap Drents Overijsselse Delta en gemeente Midden-Drenthe werken we aan de verfijning van het waterhuishoudkundige ontwerp dat onderdeel is van het inrichtingsplan. Het plan leggen we vervolgens voor aan de provincie Drenthe. Daarna kunnen we de benodigde vergunningen aanvragen en de contractvoorbereiding voor de uitvoering starten.