Vragen en antwoorden muggenonderzoek

^{Gepubliceerd op 21 augustus 2025}

Waarom wordt er een nulmeting gedaan?

Met een nulmeting brengen we de huidige situatie in kaart: welke muggensoorten komen er voor en in welke aantallen. Zo kunnen we mogelijke verschillen vaststellen tussen al ingerichte en nog niet ingerichte delen van het gebied, en tussen het gebied rondom de beek en de verderop gelegen huizen.

Op basis van deze informatie kunnen we beter voorspellen welke soorten na de inrichting te verwachten zijn. Daarmee houden we bij het inrichtingsplan rekening. Sommige soorten mijden bijvoorbeeld open gebieden en maken juist gebruik van houtwallen om zich te verplaatsen. Door houtwallen op de juiste plek te plaatsen en open gebied te behouden, kunnen we deze soorten in het gebied houden.

Ook na de inrichting is de nulmeting waardevol. Stel dat er sprake is van meer muggenoverlast, dan kunnen we een vervolgmeting doen. Door de situatie vóór en na de inrichting te vergelijken (inclusief relevante (weers)omstandigheden) kunnen we gericht analyseren wat er veranderd is en welke maatregelen eventueel nodig zijn.

Welke muggen komen er nu voor in dit gebied?

Bij onze eerste meting vonden we de volgende soorten steekmuggen:

• Culex pipiens en de aanverwante Culex torrentium (gewone steekmug): Dit is de soort die je het vaakst ziet in huis. Ze leggen hun eieren aan de oppervlakte van open, ondiep en tijdelijk water. Dit type water kan overal gevonden worden in de vorm van tijdelijke plassen, kleine sloten of volgelopen dakgoten. Geven vooral overlast in de zomer.

• Aedes cinereus / Aedus geminus en de Aedes communis (moerassteekmuggen). Voelen zich vooral thuis in een natte moerasachtige omgeving en doen het niet goed in droge omgevingen. Komen dus niet snel in of bij gebouwen. De Aedes cinereus plant zich voort in ondiepe geïsoleerde wateren in ruige (overstromings)graslanden. Van de Aedes communis is bekend dat 80% van in het bos levende muggen binnen 50 meter van het voortplantingswater blijft en 90% binnen de 150 meter. In hoeverre de dieren zich verplaatsen is sterk afhankelijk van het landschap (beslotenheid) en het weer (wind, temperatuur en luchtvochtigheid).

• Anopheles plumbeus (loodgrijze malariamug). Is kieskeurig qua bloedplaats: legt eitjes in poeltjes, boomholtes, en bijvoorbeeld oude autobanden. Steekt agressief en geeft grote bulten. Kan in theorie de malariaparasiet overbrengen, maar die leeft niet in Nederland. Deze soort kun je tot 500-1000 meter van hun broedplaats tegenkomen.

We telden alleen de steekmuggen, omdat die de meeste overlast veroorzaken. Maar er zijn in het gebied ook soorten die niet steken, zoals de dansmug (Chironomidae). De overlast van de dansmug bestaat hooguit uit het per ongeluk inademen van een mug en de aanblik van duizenden muggen op ramen, kozijnen en in heggen.

Een compleet beeld hebben we pas eind 2026, als alle metingen zijn geweest.

Wat gaan jullie doen om muggenoverlast te voorkomen?

We richten het gebied zo in, dat de beek snel genoeg stroomt en hij in principe niet overstroomt. Mocht dit in extreme gevallen wel gebeuren, dan kan water altijd afstromen naar de beek. Daardoor voorkomen we stilstaand water waarin muggen kunnen broeden.

Daarnaast maken we het onaantrekkelijk voor muggen om naar omliggende huizen te komen. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat potentiële locaties waar muggen kunnen broeden ver genoeg van de huizen liggen. Wat ‘ver genoeg’ is, bepalen we aan de hand van de soorten die we vinden bij de nulmeting en de te verwachten soorten: de ene mug overbrugt 150 meter, de andere maximaal 50. Ook kunnen we met houtwallen op de juiste plekken muggen beter in het gebied houden.

Wat kan ik zelf doen tegen muggen?

Helaas broeden muggen ook buiten het natuurgebied, misschien wel in uw eigen tuin. Wilt u dit voorkomen? Zorg dan dat er geen water in dakgoten, gieters en lege bloempotten blijft staan. Ook vijvers zonder vissen zijn geliefde broedplekken.

Wat is het voordeel van muggen in het gebied?

Als mens denk je bij muggen al snel aan overlast, maar voor de natuur zijn ze nuttig: ze dienen als voedsel voor dieren als vleermuizen. En hun larven staan op het menu van waterinsecten en kikkers. Bovendien helpen muggenlarven het water schoon te houden, door algen en plantenresten te eten.