Deelgebied Eekmaten

Eekmaten: een verdroogd beekdal

Eekmaten ligt ten oosten van landgoed de Vossenberg, langs de Zuidelijke Sint Niklaasbeek, waar de Beilerstroom ontspringt. Het gebied maakt deel uit van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en is deels in gebruik voor landbouw. Er liggen schrale vochtige tot natte graslanden, maar deze waren tot voor kort te droog.

De oorsprong van die droogte ligt in de jaren '50. Toen werd het gebied ingericht om water snel af te voeren, met een brede sloot, drainagebuizen en duikers. Op die manier werd landbouw mogelijk. Later kocht het Drentse Landschap het gebied en maakte er weer natuur van. Maar de sloot en de drainage bleven. Bovendien werden via de sloot meststoffen uit aangrenzende landbouwpercelen aangevoerd.

Daardoor kon de oorspronkelijke natte beekdalnatuur zich niet optimaal ontwikkelen: er groeiden bijvoorbeeld wel orchideeën, maar slechts in een deel van het gebied. Om de natuur te versterken, besloten we het watersysteem aan te passen.

→ Doel: verdroging en een teveel aan voedingsstoffen tegengaan om de natuurwaarden te behouden en versterken

Waterhuishouding verbeterd

Bij de aanpassingen lag de focus op het vasthouden van water van goede kwaliteit en het weren van te voedselrijk water uit omliggende gebieden. We voerden de volgende werkzaamheden uit.

• We verwijderden de duikers en drainagebuizen die het water afvoerden richting de grote hoofdsloot langs Eekmaten. Zo houden we water langer vast en wordt de bodem natter.
• We legden een slenk (een soort ondiepe sloot) aan, die uitkomt op de hoofdsloot. Tussen de slenk en de sloot kwam een stuw. Met die stuw kunnen we sturen hoeveel water wordt afgevoerd: in principe houden we water zoveel mogelijk vast, maar bij te veel regen kunnen we overtollig water alsnog afvoeren. Aan de andere kant van de slenk kwam net zo’n stuw.
• Tussen de hoofdsloot en Eekmaten legden we een kade aan: een lage dijk gemaakt van leemhoudende grond, waar water slecht doorheen kan. Op die manier kan voedselrijk water uit de sloot, die ook grenst aan landbouwgrond, niet het natuurgebied in.
• De sloot kreeg een minder steile oever, wat goed is voor dieren en planten die in en rond de sloot leven. Dankzij deze oever werd de sloot ook breder; gunstig voor de aangrenzende landbouwpercelen die nu beter afgewaterd worden.

Klaar voor de toekomst

In september 2025 waren de werkzaamheden klaar. Nu de bodem natter is en de waterkwaliteit beter, kunnen we straks hopelijk genieten van nog meer orchideeën en andere typische beekdalsoorten.